Hà Nội: “Hô biến” hàng chục hecta đất nông nghiệp thành nhà cửa kiên cố

Trên giấy tờ là đất nông nghiệp, nhưng trên thực địa lại là nhà xưởng, nhà ở, thậm chí là những công trình kiên cố mọc lên ngang nhiên. Hành vi xây dựng trái phép trên đất chưa chuyển đổi mục đích sử dụng không chỉ vi phạm pháp luật về đất đai và trật tự xây dựng, mà còn làm méo mó quy hoạch, gây thất thoát tài nguyên đất đai, vốn ngày càng hữu hạn ở các đô thị lớn.

Dù chế tài xử phạt đã có, mức xử lý cũng không hề nhẹ, từ cưỡng chế tháo dỡ cho tới nguy cơ truy cứu trách nhiệm hình sự, nhưng thực tế cho thấy, tình trạng vi phạm vẫn tái diễn ở nhiều nơi. Người dân và chính quyền địa phương cũng đang chờ đợi sớm có những biện pháp triệt để trong xử lý các vụ việc như thế này ngay tại Thủ đô.

Từ cuối năm 2024, bà Điền cũng như nhiều hộ dân thuộc phường Cổ Nhuế 1, quận Bắc Từ Liêm thường xuyên có những buổi đối thoại với chính quyền địa phương và đại diện chủ đầu tư dự án. Việc đối thoại nhằm tìm ra phương án giải quyết thấu tình đạt lý cho bà con có nhà xây dựng trên đất nông nghiệp trực thuộc dự án quy hoạch.

Bà Kiều Thị Điền (phường Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: “Chúng tôi đi đòi quyền lợi như thế thì người ta cũng nói vui vẻ lắm, không áp đảo chúng tôi gì. Người dân thì ai cũng muốn nhiều, không ai muốn ít. Chúng tôi muốn nhiều nhưng đòi cũng không thể được nhiều, nhưng không thể ít quá, người ta không chịu được”.

Tìm được tiếng nói chung, bà Điền cùng nhiều hộ dân khác đã chấp thuận việc trao trả lại mặt bằng cho dự án. Tuy nhiên, không phải hộ dân nào cũng hợp tác. Cố thủ và quyết không bàn giao đất lại cho dự án, việc tái lấn chiếm và xây dựng trái phép trên đất dự án vẫn tiếp tục diễn ra.

Ông Vũ Công Giảng (phường Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: “Vừa làm xong buổi chiều hôm qua. Làm móng 5 tầng luôn. Đây toàn bộ nhà không có sổ nhưng cùng chung mảnh đất với chú Hùng”.

Hàng chục hecta đất nông nghiệp được ông Hùng hô biến thành nhà cửa kiên cố và sự tồn tại của việc xây dựng trái phép đã có nhiều năm nay.

Những công trình sai phép không chỉ là biểu hiện của sự buông lỏng quản lý, mà còn đặt ra thách thức lớn trong việc giữ gìn kỷ cương pháp luật về đất đai và quy hoạch đô thị.

Ông Trần Mạnh Hùng (phường Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho hay: “Vừa cho thuê, bà con nhân dân, các con cháu và mọi người ở, kinh doanh. Chỗ này không phải đất dự án vì đất dự án không giải phóng”.

Nhà để cho thuê, nhà nhờ người đến ở để chiếm dụng đất dự án và có cả việc chuyển nhượng cho người khác.

“Nói về nguồn gốc đất, chúng tôi mua của anh Hùng. Đất của anh Hùng do cha ông để lại, chưa làm được sổ. Cúng tôi phải xây dựng nhà lên để ở. Nhà kiên cố, đã bị xử phạt hành chính, xử phạt để ch tồn tại ấy”, bà Đào Thị Loan (Phường Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho biết.

Ông Đặng Tiến Dũng (Phó Chủ tịch UBND phường Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội) thông tin: “Đối với nội dung vi phạm này, phường cũng đã có văn bản gửi công an phường yêu cầu công an phường xác minh một số đối tượng cho thuê thu lợi bất hợp pháp cũng như bán đất nông nghiệp tại đây để xử lý theo quy định của pháp luật”.

Chỉ còn ít ngày tới, Hà Nội sẽ chuyển sang mô hình chính quyền 2 cấp, cấp xã – phường sẽ được giao nhiều quyền hạn hơn và với những trường hợp như thế này sẽ được kỳ vọng có những biện pháp quyết liệt để xử lý triệt để.

Những công trình sai phép không chỉ là biểu hiện của sự buông lỏng quản lý, mà còn đặt ra thách thức lớn trong việc giữ gìn kỷ cương pháp luật về đất đai và quy hoạch đô thị. Nếu không được xử lý triệt để, tình trạng “nhờn luật” sẽ trở thành tiền lệ xấu, khiến công tác quản lý nhà nước ngày càng khó khăn hơn. Đã đến lúc, các biện pháp xử lý cần được thực hiện không chỉ quyết liệt, mà còn đồng bộ, từ phát hiện sớm, xử lý nghiêm, cho đến truy trách nhiệm cụ thể với những cá nhân buông lỏng quản lý. Đồng thời, người dân cũng cần hiểu rằng quyền sử dụng đất là quyền có điều kiện và mọi hành vi vi phạm đều phải trả giá, bởi trật tự đô thị không thể xây trên nền móng của những công trình trái phép.